Sołtys: Zbigniew Gil
Wieś-osada sołecka otaczająca miasteczko Dobra z trzech stron: wschodu, północy i zachodu. Zamieszkuje ją około 330 osób. Zajmuje powierzchnię 411 ha.
Nazwa pochodzi prawdopodobnie od rozległości w terenie w jakim została lokowana. W zasadzie nawet dzisiejsze jej granice w pewien sposób to potwierdzają. W minionych czasach funkcjonowała też nazwa Długa Wieś Wartska. W czasie zaborów w województwie kaliskim znajdowały się dwie miejscowości o nazwie Długa Wieś. Nasza administracyjnie przynależna do powiatu wartskiego obok Dobrej otrzymała trzeci człon Wartska, natomiast ta z okolic Stawiszyna – Kaliska.
Historia wsi
Z dużym prawdopodobieństwem można powiedzieć, że Długa Wieś jest kolebką dobrskiego osadnictwa. Tutaj bowiem znajduje się pozostałość średniowiecznego dworu obronnego, należącego do właścicieli tutejszego majątku. Jest to otoczona fosą wyspa w parku. W dokumentach pisanych, pierwsza wzmianka o Długiej Wsi pojawia się w 1419 roku, za sprawą Jana Grabskiego, który wszedł w posiadanie części miasta Dobra i połowy tejże wsi w zamian za wsie Dąbrowa i Sitowiec (kujawsko-pomorskie). Nie poprzestał na tym, dążąc do scalenia w swoich rękach kompleksu dobrskiego. Jeszcze w grudniu tego samego roku, odkupił od dziedziców Cieni (wiś w gminie Opatówek powiat kaliski) ich udziały w mieście i drugą Połowę Długiej Wsi. Kosztowało go to 470 grzywien oraz część wójtostwa w Brześciu Kujawskim i dział w pobliskiej wsi Kuczyna. W 1420 roku kupił od Wacława, synowca kasztelana sieradzkiego Marcina Zaręby, jego części w Dobrej, Długiej Wsi i innych okolicznych miejscowościach płacąc mu 900 grzywien (jedna grzywna to około 200 gram srebra), dwa konie wartości 100 grzywien oraz dwa łany (około 36 ha) we wsi Wola.
Po śmierci Jana Grabskiego ( nie żył już w 1448 roku) doszło do waśni rodzinnych związanych z podziałem spadku. Dopiero w grudniu 1450 roku został on podzielony. Jedną połowę Długiej Wsi otrzymał syna o tym samym imieniu co ojciec. Kolejnym właścicielem Długiej Wsi był Stanisław Grabski syn Mikołaja Grabskiego, a bart Jana. Po jego śmierci odziedziczyły ją w 1524 roku jego córki: Katarzyna żona Macieja z Widawy herbu wężyk i Łucja żona Jana z Niewiesza - chorążyca większego sieradzkiego.
W 1546 roku jednym z właścicieli Długiej Wsi był Andrzej Korycki, ponieważ ze swoich zapisów na niej oddał dług Janowi Russockiemu - miecznikowi kaliskiemu. Kolejny dokument, w którym występuje Długa Wieś, pochodzi z 1563 roku. Dotyczy Wojciecha Marszewskiego - Pisarza ziemskiego poznańskiego, który kupił od Jana Niewieskiego (męża Łucji z domu Grabskiej) połowę miasta Dobra i części w okolicznych wsiach w tym Długiej Wsi. W 1583 roku, właścicielem części Długiej Wsi zostaje Jan Piekarski z Rzekty (dzisiejsza Rzechta).
W 1601 roku Krzysztof Radzewski zapisał swojej żonie Barbarze z Łaszkowskich posag w wysokości 3000 dukatów między innymi na Długiej Wsi i tamtejszym młynie wodnym.
Dokładniejsze dane dotyczące Długiej Wsi (wówczas Długiej Wsi Warckiej) przynosi Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego. W 1827 roku mieszkało tutaj w dziesięciu domach 87 osób. Pod koniec XIX wieku posiadłość tutejsza należała do rodziny Skórzewskich. Łącznie z folwarkami w Żeronicach, Linnem, Kołowie i Chrapczewie miała 1312 mórg gruntów ornych, 320 łąk i 1057 lasu. Zamieszkiwało tutaj 728 osób w tym 369 mężczyzn i 359 kobiet. To Skórzewscy wznieśli tutaj w 1874 okazały dwór. W 1911 roku właścicielem posiadłości został znany łódzki przedsiębiorca niemieckiego pochodzenia Ludwik Schweikert - założyciel zakładu chemicznego w Pabianicach znanego dziś jako ,,Polfa''. Majątkiem jego zarządzał niejaki Bruno Stencel, który mieszkał w folwarku na Linnem. Przez dłuższy czas, Długa Wieś była w granicach gminy Kowale Pańskie. Dopiero w 1938 roku zalazła się w nowo utworzonej gminie Dobra.
.png)
Majątek ziemski ostatecznie został rozparcelowany w wyniku reformy rolnej po II wojnie światowej Pozostałością po majątku ziemskim jest część zabudowań gospodarczych będących własnością Gminnej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska” oraz park dworski. Pod koniec lat pięćdziesiątych na łąkach byłego majątku wybudowano boisko sportowe, a w latach sześćdziesiątych na terenie parku powstał budynek szkoły podstawowej (tysiąclatka). Granice administracyjne miejscowości poprzez stulecia zmieniały się dość często, dotyczyło to również XX wieku. Wieś zawsze należała do parafii w Dobrej, natomiast jeśli chodzi o administrację cywilną to podlegała pod gminę Dobra, ale zdarzały się okresy (min. w wieku XIX i XX), że należała do gminy Kowale Pańskie.
W dworze Schweikertów funkcjonował ośrodek zdrowia, izba porodowa, biblioteka, a nawet pałac ślubów. Były też mieszkania komunalne.
Dzisiejszy obraz wsi
Rolnictwo odgrywa tutaj już znacznie mniejsze znaczenie niż przed wiekami, a nawet kilkudziesięcioma laty. Oprócz Gminnej Spółdzielni ,,SCh'' usytuowanych jest tutaj szereg firm produkcyjnych, przetwórczych, handlowych i usługowych różnych branż. Służy temu bezpośrednie sąsiedztwo miasta Dobra. Tutaj także zlokalizowana jest największa w gminie szkoła. Atrakcją przyrodniczą Długiej Wsi jest przydworski park z zabytkową aleją kasztanową oraz kopiec otoczony fosą - dla mieszkańców popularna wyspa, gdzie odbywa się większość gminnych wydarzeń plenerowych.
Dwór Schweikertów został odresaurowany i wykorzystany jako siedziba Przedszkola Samorządowego w Dobrej. Znajduje się w nim również zabytkowa sala, w której odbywają się śluby cywilne.
źródło: Stanisław Stasiak, Miasto i Gmina Dobra, przewodnik turystyczny, 2014 r.
